Το ηλεκτρονικό εμπόριο προσλαμβάνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις στις μέρες μας. Εμπορικές συναλλαγές, αξίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων, πραγματοποιούνται κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο, μέσω διαδικτύου.
Το μέγεθος των οικονομικών συναλλαγών, δεν θα μπορούσε παρά να προσελκύσει τους διάφορους εγκληματίες, να ενδιαφερθούν και να δραστηριοποιηθούν και σε αυτόν τον τομέα.
Σε σχετική ανακοίνωσή της, η Αστυνομία επισημαίνει στους χρήστες του διαδικτύου αλλά και σε όσους χρησιμοποιούν αυτή την μορφή εμπορίου, να είναι πάντοτε προσεκτικοί, ώστε να αποφύγουν τις κακοτοπιές και να μην πέσουν θύματα απάτης.
Διαδικτυακές αγορές
Ο όρος «διαδικτυακές αγορές» αναφέρεται για τις αγορές που γίνονται διαδικτυακά, είτε μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, είτε μέσω κινητού τηλεφώνου ή ηλεκτρονικής ταμπλέτας (Tablet). Οι αγορές αυτές, μπορούν να γίνουν με ή και χωρίς τον πλήρη έλεγχο της ταυτότητας του πωλητή ή του αγοραστή.
Η πληρωμή για τις αγορές αυτές, γίνεται συνήθως μέσω πιστωτικών καρτών. Αυτή η μέθοδος πληρωμής, θεωρείται ως μια ασφαλής μέθοδος πληρωμής, αρκεί μόνο να είμαστε το ίδιο προσεκτικοί όπως και με τις υπόλοιπες αγορές μας.
Πριν την ηλεκτρονική παραγγελία
Πριν προχωρήσετε σε οποιαδήποτε παραγγελία μέσω διαδικτύου, θα πρέπει να γνωρίζεται τους κινδύνους, αλλά και το ποιος είναι ο πιο ασφαλής τρόπος να το πράξετε. Διαβάστε προσεκτικά τους όρους και κανονισμούς, του πωλητή ή της ιστοσελίδας στην οποία θα τοποθετήσετε την παραγγελία σας. Ακόμα και τα μικρά γράμματα!
Ελέγξετε ότι η διεύθυνση του πωλητή, είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα. Τυπώστε και φυλάξετε τα στοιχεία αυτά. Υπάρχει περίπτωση να θέλετε να επιστρέψετε κάτι από αυτά που θα αγοράσετε.
Αν στην ιστοσελίδα δεν υπάρχει η διεύθυνση του πωλητή, να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Είναι καλό να σημειώσετε την ηλεκτρονική διεύθυνση του καταστήματος.
Μην ξεχάσετε να διαβάσετε τι λέει ο έμπορος για το κόστος παράδοσης των εμπορευμάτων, το συνάλλαγμα που αποδέχεται και τη φορολογία που θα ζητηθεί να καταβάλετε.
Όταν αγοράζετε το προϊόν
Τυπώστε και φυλάξετε την περιγραφή του προϊόντος, καθώς και τους όρους και κανονισμούς του εμπόρου.
Αποδεχθείτε την αγορά, πληκτρολογώντας τον αριθμό και την ημερομηνία λήξης της κάρτας σας και ακολουθώντας τις οδηγίες του εμπόρου. Αν το ηλεκτρονικό κατάστημα από το οποίο κάνετε την αγορά, χρησιμοποιεί πλήρη έλεγχο της ταυτότητας του αγοραστή, θα μεταφερθείτε αυτόματα στην ιστοσελίδα της τράπεζάς σας, για ταυτοποίηση.
Φυλάξετε ηλεκτρονικά και τυπώστε την απόδειξη πληρωμής, που θα εκδώσει ο έμπορος.
Κρατήστε όσα τυπώσατε, για μελλοντικό έλεγχο ή σύγκριση.
Πολλά ηλεκτρονικά καταστήματα στέλνουν στους πελάτες τους, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, επιβεβαίωση της συναλλαγής. Φυλάξετε και αυτό το μήνυμα.
Λάθος χρέωση;
Τα πιο συχνά λάθη που παρατηρούνται στις ηλεκτρονικές αγορές, είναι η παράδοση λάθος προϊόντων ή υπηρεσιών, η παράδοση κατεστραμμένων ή ελαττωματικών προϊόντων και η μη αποστολή των προϊόντων.
Αν έχετε κάποιο από τα πιο πάνω προβλήματα, επικοινωνήστε με τον έμπορο, από όπου αγοράσατε τα προϊόντα. Είναι προτιμότερο να το κάνετε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ώστε να μπορείτε να φυλάξετε την επικοινωνία σας μαζί του.
Αν το πρόβλημα δεν επιλυθεί, μετά την επικοινωνία σας με τον έμπορο, επικοινωνήστε με την τράπεζά σας. Η τράπεζα, μπορεί να σας δώσει περεταίρω συμβουλές και οδηγίες για το πώς να συνεχίσετε. Όπως για παράδειγμα αν πρέπει να προχωρήσετε σε καταγγελία στην Αστυνομία.
Να θυμάστε
Φυλάμε όλα τα έγραφα σχετικά με την αγορά μας
Σε περίπτωση προβλήματος με το προϊόν, επικοινωνήστε πρώτα με τον έμπορο, για επίλυσή του. Αν χρειαστεί να επικοινωνήσετε με την τράπεζά σας, κοινοποιήστε τους την επικοινωνία σας με τον έμπορο
Αν χρειαστεί να επιστρέψετε καταστραμμένα ή ελαττωματικά προϊόντα, κάντε το πάντα με εγκεκριμένο ταχυδρομείο. Κρατήστε την απόδειξη με το tracking number. Ίσως τη χρειαστείτε στη συνέχεια.
Έπεσες θύμα διαδικτυακής απάτης; Τι πρέπει να κάνεις
Αν αντιληφθείς ότι έπεσες θύμα απάτης, πρέπει άμεσα να καταγγείλεις την υπόθεση στην Αστυνομία. Επίσης κατήγγειλε την υπόθεση στην τράπεζά σου, αν έχεις πληρώσει με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα. Ίσως έχεις το δικαίωμα να σου επιστραφούν τα χρήματά σου.
Χρυσοί κανόνες για ασφαλείς ηλεκτρονικές αγορές
1. Ποτέ μην στείλεις τον αριθμό της κάρτας σου, τον κωδικό ΡΙΝ, ή οποιαδήποτε άλλη πληροφορία της κάρτας σου μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Να ξέρετε πως μόνο εγκληματίες θα σας ζητήσουν κάτι τέτοιο.
Αν έχεις στείλει τέτοια στοιχεία σε οποιονδήποτε, ακύρωσε την κάρτα σου και επικοινώνησε άμεσα με την τράπεζα σου.
2. Αν δεν αγοράσεις κάτι, μην υποβάλεις τα στοιχεία της κάρτας σου. Υπάρχουν για παράδειγμα διαδικτυακά παιχνίδια και ψεύτικες κληρώσεις, των οποίων μοναδικός τους σκοπός είναι να κλέψουν τα στοιχεία της κάρτας σου.
3. Πολλές ιστοσελίδες ηλεκτρονικού εμπορίου θα σας ζητήσουν να υποβάλετε τα στοιχεία πληρωμής σας. Σκεφτείτε δύο φορές πριν αποφασίσετε και σιγουρευτείτε ότι καταλαβαίνετε τους κινδύνους που μπορεί να ελλοχεύουν. ‘Όπως για παράδειγμα ο ιστότοπος να πέσει θύμα χάκερ. Σημείωσε ότι τα πιο γνωστά εμπορικά σήματα έχουν μια ισχυρή πολιτική ασφαλείας των πελατών.
4. Κάντε τις αγορές σας από έμπιστες πηγές. Προτιμήστε μάρκες και ηλεκτρονικά καταστήματα, τα οποία γνωρίζετε και ελέγχετε πάντα τις κριτικές άλλων πελατών. Για τις διαδικτυακές σας αγορές, χρησιμοποιείτε το πρωτόκολλο ασφαλείας 3D Secure – Ταυτοποίηση κάρτας, κωδικού και κλειδιού ασφαλείας. Ρωτήστε την τράπεζά σας ή τον πάροχο της κάρτας σας, για λεπτομέρειες.
5. Προτιμάτε να πραγματοποιείτε τις αγορές σας από σελίδες που χρησιμοποιούν την πλήρη ταυτοποίηση.
6. Αν η ιστοσελίδα δεν υποστηρίζει την πλήρη ταυτοποίηση, σιγουρευτείτε ότι τα στοιχεία σας είναι ασφαλή. Ελέγξετε αν υπάρχει το εικονίδιο κλειστής κλειδωνιάς στο κάτω μέρος της σελίδας και ότι η ηλεκτρονική διεύθυνση της ιστοσελίδας αρχίζει με το https:// και όχι με το http://.
7. Μην στείλετε χρήματα σε κάποιον που δεν γνωρίζετε. Αν κάποιος σας προσεγγίσει μέσω διαδικτύου και σας ζητήσει χρήματα, σκεφτείτε αν θα δίνετε αυτά χρήματα σε κάποιον άγνωστο, που θα σας ζητούσε κάτι τέτοιο, στο δρόμο.
8. Όταν αγοράζετε κάτι μέσω διαδικτύου, από άλλο πρόσωπο, μην προπληρώνετε οποιοδήποτε ποσό στον πωλητή. Αν είναι δυνατό, προτιμήστε να πληρώσετε αφού λάβετε τα προϊόντα που αγοράσατε.
9. Χρησιμοποιήστε πιστωτικές κάρτες για τις διαδικτυακές αγορές σας. Οι περισσότερες κάρτες έχουν δυνατή πολιτική ασφάλειας των πελατών τους. Αν δεν λάβετε αυτά που παραγγείλατε, ο πάροχος της κάρτας μπορεί να σας αποζημιώσει.
10. Πριν υποβάλετε τα στοιχεία της κάρτας σας για συνεχόμενες πληρωμές στο διαδίκτυο (όπως για παράδειγμα για προστασία του υπολογιστή σας από ιούς), μάθετε πως μπορείτε να σταματήσετε αυτή την υπηρεσία και την συνέχιση της πληρωμής της.
11. Πάντοτε να φυλάσσετε τα ντοκουμέντα της διαδικτυακής σας αγοράς. Μπορεί να τα χρειαστείτε στο μέλλον, για να αποδείξετε ότι έχετε πληρώσει για την αγορά.
12. Κάποια διαδικτυακά καταστήματα, ιδίως εκτός Ευρώπης, μπορεί να ζητήσουν να τους στείλετε με fax, αντίγραφο της κάρτας και του διαβατηρίου σας, ώστε να είναι σίγουροι ότι η παραγγελία έγινε από τον ιδιοκτήτη της κάρτας. Ποτέ μην στείλετε τα στοιχεία της κάρτας σας από ένα ηλεκτρονικό ταχυδρομείο χωρίς κρυπτογράφηση. Αν δεν το κάνετε αυτό, είναι πιθανό, να μην σας παραδώσουν την παραγγελία.
Μερικές επιπλέον συμβουλές
1. Να ξέρετε πάντα τα οικονομικά σας. Όταν βλέπετε τον τραπεζικό λογαριασμό σας, θα πρέπει να είστε σε θέση να αναγνωρίζεται κάθε αγορά που έχετε κάνει.
Είναι πιθανό κάποιος έμπορος να εμφανίζεται με διαφορετικό όνομα στην τραπεζική συναλλαγή, από αυτό που εμφανίζεται στο ηλεκτρονικό κατάστημα.
Καταγγείλετε οποιαδήποτε ύποπτη δραστηριότητα στο λογαριασμό σας.
2. Να είστε πολύ προσεκτικοί σε περιπτώσεις μεγάλων προσφορών, που έρχονται κοντά σας μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή μέσω διαδικτυακών διαφημίσεων. Αν ακούγεται πολύ καλό για να είναι αληθινό, τότε πιθανότατα δεν είναι.
3. Να είστε επιφυλακτικοί με ανεπιθύμητα ηλεκτρονικά μηνύματα. Μην ανοίξετε συνημμένα και μην ανοίξετε συνδέσμους που ενδέχεται να περιέχουν, ακόμα και αν φαίνεται να προέρχονται από έναν έμπιστο έμπορο, καθώς ενδέχεται να αποτελούν μέρος απάτης ηλεκτρονικού “ψαρέματος”.
Συμβουλές ασφάλειας για ηλεκτρονικές εφαρμογές (Applications)
Να διαβάζεται πάντα τους όρους και κανονισμούς των εφαρμογών, πριν να τις κατεβάσετε και να τις εγκαταστήσετε στη συσκευή σας. Να είστε ακόμα πιο προσεκτικοί όταν σας ζητείται να υποβάλετε τα στοιχεία της πιστωτικής σας κάρτας.
Χρησιμοποιείται προπληρωμένες κάρτες για εγγραφή σε εφαρμογές που ζητούν συνεχείς πληρωμές.
Πριν δώσετε στο παιδί σας το κινητό σας τηλέφωνο ή το tablet σας, σιγουρευτείτε ότι αγορές εντός παιχνιδιών ή εφαρμογών, μέσω τις κάρτας σας, είναι αδύνατες χωρίς να τον κωδικό ΡΙΝ, που μόνο εσείς γνωρίζετε.
Γενικές συμβουλές διαδικτυακής ασφάλειας
Προστατέψτε τον υπολογιστή, το τηλέφωνο ή την ηλεκτρονική σας ταμπλέτα, με δυνατούς κωδικούς πρόσβασης και με προγράμματα ασφαλείας όπως antivirus και anti-spyware.
Κατεβάζετε files και προγράμματα, μόνο από έμπιστες πηγές. Αν αναδυθεί κάποιο παράθυρο στην οθόνη του υπολογιστή σας, προτείνοντάς σας να κατεβάσετε κάτι, μην πατήσετε ΟΚ, εκτός και αν αντιλαμβάνεστε τι είναι.
Χρησιμοποιήστε υπηρεσίες VPN, όταν χρησιμοποιείται κάποιο δημόσιο ή ανοικτό Wi-Fi. Οι υπηρεσίες VPN (Virtual Private Network) δημιουργούν ένα κωδικοποιημένο κανάλι για τα δεδομένα σας, ούτως ώστε να μην μπορεί κάποιος να κλέψει πληροφορίες για την ταυτότητα ή την πιστωτική σας κάρτα, ή να διαβάσει το ηλεκτρονικό σας ταχυδρομείο.
Χρησιμοποιείται τα πρωτόκολλα HTTPS και SSL, όταν σερφάρετε στο διαδίκτυο. Ψάξετε για το σήμα της κλειδωνιάς στην ηλεκτρονική διεύθυνση των σελίδων, ιδίως όταν θα πραγματοποιήσετε διαδικτυακές αγορές. Αξιόπιστα διαδικτυακά καταστήματα συνήθως χρησιμοποιούν πρωτόκολλα ασφαλείας.
